GENCAREVN.com – Tăng cân là một hiện tượng tự nhiên và cần thiết trong thai kỳ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng việc tăng cân hợp lý là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Tăng cân quá ít hoặc quá nhiều có thể gây ra những rủi ro không mong muốn cho thai kỳ và khi sinh. Vậy nguyên nhân tăng cân trong thai kỳ là gì? Mức cân nặng tiêu chuẩn cho mẹ bầu được khuyến cáo là bao nhiêu? Làm thế nào để giúp thai phụ tăng cân lành mạnh? Hãy cùng chúng tôi khám phá những thông tin hữu ích về chủ đề này qua bài viết sau.
Nguyên nhân tăng cân trong thai kỳ
Sự tăng cân của phụ nữ trong thai kỳ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:
- Thai nhi: khoảng 3 – 4 kg
- Nhau thai: khoảng 0.5 – 1 kg
- Nước ối: khoảng 1 – 2 kg
- Thể tích máu gia tăng: khoảng 1 – 2 kg
- Mô vú gia tăng: khoảng 0.5 – 1 kg
- Mô tử cung gia tăng: khoảng 0.5 – 1 kg
- Mỡ tích tụ: khoảng 2 -3 kg
Ngoài ra, dinh dưỡng và hoạt động của thai phụ cũng ảnh hưởng đến sự tăng cân trong thai kỳ. Nếu thai phụ ăn uống quá nhiều hoặc quá ít, không cân bằng các chất dinh dưỡng cần thiết cho mẹ và bé, hoặc không vận động thường xuyên và hợp lý, sẽ dễ dẫn đến tình trạng tăng cân không đủ hoặc quá mức.
Khuyến nghị về mức tăng cân hợp lý theo các tổ chức quốc tế
Mức tăng cân hợp lý cho phụ nữ mang thai không phải là một con số cố định mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Một trong những yếu tố quan trọng để tính cân nặng tiêu chuẩn cho mẹ bầu là chỉ số khối cơ thể (BMI – Body Mass Index) trước khi mang thai. BMI là một chỉ số được tính bằng cách chia cân nặng (kg) cho bình phương chiều cao (m2). BMI được sử dụng để xác định xem người đó có thừa cân, béo phì hay thiếu cân hay không.
Theo WHO, các mức BMI của người lớn được chia thành 4 nhóm chính như sau:
- Thiếu cân: BMI < 18.5
- Bình thường: 18.5 ≤ BMI < 25
- Thừa cân: 25 ≤ BMI < 30
- Béo phì: BMI ≥ 30
Dựa vào phân loại này, các tổ chức quốc tế đã đưa ra các khuyến nghị về mức tăng cân hợp lý cho phụ nữ mang thai. Tham khảo hình dưới đây:
Rủi ro của việc tăng cân không đủ hoặc quá mức trong thai kỳ
Việc tăng cân không đủ hoặc quá mức trong thai kỳ có thể gây ra những rủi ro sau đây cho mẹ và bé:
Tăng cân không đủ: Có thể gây ra sinh non, sinh con nhẹ cân (dưới 2.5 kg), thiếu máu megaloblastic (do thiếu axit folic), thiếu canxi (do thiếu vitamin D), loãng xương…
Tăng cân quá mức: Có thể gây ra tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ, viêm gan mạn tính, bệnh tim mạch, béo phì sau sinh, sinh con cân nặng lớn (trên 4 kg), khó khăn trong việc sinh con…
Giải pháp giúp thai phụ tăng cân hợp lý trong thai kỳ
Để tăng cân hợp lý trong thai kỳ, thai phụ nên chú ý đến những điều sau:
- Ăn uống đủ chất: Thai phụ nên ăn đa dạng các loại thực phẩm bổ sung đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho mẹ và bé như protein, canxi, sắt, axit folic, vitamin C… Ngoài ra, thai phụ cũng nên uống đủ nước (khoảng 2 – 2.5 lít/ngày) để duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể.
- Ăn uống vừa phải: Thai phụ không nên ăn quá nhiều hoặc quá ít. Theo WHO, lượng calo cần thiết cho thai phụ là khoảng 1900 – 2500 calo/ngày tùy thuộc vào tuổi và hoạt động của mình. Trong đó:
- Trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, không cần tăng thêm calo so với trước khi mang thai.
- Từ tháng thứ 4 trở đi, có thể tăng thêm khoảng 300 calo/ngày so với trước khi mang thai.
- Vận động hợp lý: Thai phụ nên duy trì hoạt động thể chất nhẹ nhàng và hợp lý để giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa tiền sản giật và tiểu đường thai kỳ, giảm căng thẳng và stress… Một số hoạt động thể chất phù hợp cho thai phụ là đi bộ, bơi lội, yoga… Tuy nhiên, trước khi tập thể dục, thai phụ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh những hoạt động có thể gây nguy hiểm cho mẹ và bé như nhảy dây, leo núi, chạy bộ…
- Theo dõi sức khỏe và cân nặng: Thai phụ nên đến khám thai định kỳ để theo dõi sức khỏe và cân nặng của mình và bé. Bác sĩ sẽ giúp thai phụ xác định mức tăng cân hợp lý cho từng giai đoạn của thai kỳ và đưa ra các lời khuyên về chế độ ăn uống và vận động phù hợp. Ngoài ra, thai phụ cũng nên tự theo dõi cân nặng tại nhà ít nhất một lần mỗi tuần để kiểm soát được tình trạng tăng cân của mình.
Kết luận
Tăng cân hợp lý trong thai kỳ là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển của mẹ và bé. Thai phụ nên ăn uống đủ chất, vừa phải và vận động hợp lý để giúp bé phát triển toàn diện. Ngoài ra, thai phụ cũng nên theo dõi sức khỏe, cân nặng của mình và bé thường xuyên để có được sự hỗ trợ kịp thời từ bác sĩ. Chúc các mẹ bầu luôn khỏe mạnh và hạnh phúc.
